PIPAC (Basınçlı Aerosol Kemoterapi), peritoneal karsinomatoz tedavisinde kullanılan modern ve etkili bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, kemoterapi ilaçlarının karın boşluğuna basınçlı aerosol olarak verilmesi ile gerçekleştirilir.
PIPAC (Basınçlı Aerosol Kemoterapi) Nedir?
Peritoneal (karın zarı) yayılım kanser yayılımının (metastazın) sık olarak rastlanılan bir şeklidir. Kemoterapinin karın boşluğuna direkt olarak verilmesinin yararları preklinik ve farmakokinetik verilerle desteklenmektedir.
Damar yoluyla yapılan tedaviye kıyasla karın içine verilerek yapılan tedavide ilaç konsantrasyonu karın içinde birkaç kat daha fazla olmakta ve etki göstermektedir.
Son zamanlardaki klinik çalışma sonuçları karın içi kemoterapinin, yumurtalık, kalınbarsak, mide tümörü gibi farklı tümör çeşitlerinde sürvi (yaşam süresi beklentisi) açısından bazı avantajlar sağladığını göstermektedir.
PIPAC Nasıl Yapılır?
Basınçlı intraperitoneal aerosol kemoterapi laparoskopik olarak ve balonlu trokarlar ile özel şartlarda düzenlenmiş bir ameliyathanede yapılabilir.
1. Karın Şişirme
İlkönce klasik laparoskopide olduğu gibi normal sıcaklıktaki karbondioksit gazı ile 12 mmHg basınçla karın şişirilir.
2. İlaç Hazırlama
Normal sistemik dozun (damar yoluyla uygulanan kemoterapi) yaklaşık %10'u kadar bir doz olacak şekilde kemoterapi solüsyonu hazırlanır.
3. Aerosol Uygulama
Daha önce karın duvarına yerleştirilen trokar içinden geçirilen Kapnopen ile, 30 dakika süresince karın içine basınçlı-aerosol olarak verilir.
4. Temizlik
Ameliyatın bitiminde aerosol, kapalı emici sistem ile boşaltılır.
PIPAC'ın Avantajları
Homojen Dağılım
Periton boşluğuna aerosol uygulama, kemoterapi ilaçlarının karın içine homojen olarak yayılmasını sağlar.
Yüksek Lokal Konsantrasyon
Oluşturulan basınç, tümör hücrelerinin iç sıvı basıncını yenerek ilaçların tümör içine nüfuz etmesini sağlar.
Düşük Yan Etki
Kemoterapi ilaçlarının plazma konsantrasyonu daha düşük kalır, böylece yan etki ve organ toksisitesi minimal düzeyde olmaktadır.
Etkili Tedavi
Geleneksel damar yolu ve karın içi kemoterapiye kıyasla daha yüksek lokal ilaç konsantrasyonu sağlanmış olur.
Peritoneal Karsinomatoz Nasıl Teşhis Edilir?
Peritoneal karsinomatozisin (karın içi yaygın kanser) teşhisi zordur. Bilgisayarlı tomografi, MR gibi görüntüleme teknikleri, cerrahi girişimin planlanmasını sağlayabilir.
Bu tetkikler, küçük volümlü hastalığın tanısında sensitivitesi düşük olduğundan, lokalize peritoneal karsinomatozisin saptanmasında laparoskopi en güvenilir yöntemdir.
PIPAC Tedavisi Seçenekleri
Aerosol
Kemoterapi ilaçları aerosol formunda verilir. Bu sayede ilaçlar karın içinde daha homojen dağılım gösterir.
Basınç
Yüksek basınç uygulanarak ilaçların tümör dokusuna daha etkili şekilde nüfuz etmesi sağlanır.
Mikropompa (MIP)
Normal laparoskopik şartlar altında etkin bir aeresolizasyon yapamaya yarayan özel bir alettir. 9 mm çapındadır ve sadece bu konuda eğitim almış hekimler tarafından kullanılmalıdır.
Yüksek-Basınçlı Enjektör
Yüksek-basınç enjektörü yüksek basınç bağlantı hattıyla mikropompaya bağlanır, hazırlanan tedavi edici ilaç (kemoterapi ilaçları) 20 bar basınç ile mikropompaya ulaştırılır.
Nasıl Uygulanıyor?
- Karın 37°C sıcaklıkta karbondioksitle şişirildikten sonra iki adet balonlu trokar karın duvarına yerleştirilir.
- Karın içi laparoskopik olarak eksplore edilir ve peritoneal kanser indeksi (PCI) belirlenir.
- Assit boşaltılır ve karın duvarından biopsiler alınır.
- Nebulizer yüksek-basınç enjektörüne bağlanır ve trokardan geçirilerek karın içine yerleştirilir.
- 150 ml %0.9 NaCl içinde 7.5mg/m² olacak şekilde Cisplatin verilmesini takiben 50 ml %0.9 NaCl içinde 1.5mg/m² Doxorubicin basınçlı aerosol olarak verilir.
- Takiben sistem 30 dakika boyunca kapalı olarak tutulur (uygulama süresi).
- Sonra toksik aerosol kapalı sistem üzerinden boşaltılır, trokarlar çıkarılır.
PIPAC değişik zaman aralıklarında 2 ile 5 kez arasında tekrarlanabilir bir işlemdir.
Hangi Kanser Türlerinde Kullanılır?
PIPAC tedavisi aşağıdaki kanser türlerinde etkili sonuçlar göstermektedir:
- Periton kanseri
- Kalınbarsak kanseri
- Mide kanseri
- Yumurtalık kanseri
- Karın içi yaygın kanserler